Mindfulness. Het betekent in het Nederlands letterlijk “opmerkzaam zijn”. Dat wil zeggen dat je je volledige aandacht richt op waar je mee bezig bent of wat er gebeurt. Dat lijkt misschien simpel, maar vaak hebben we hier de grootste moeite mee. Terwijl we ergens mee bezig zijn dwalen onze gedachten onbewust af en verliezen we het contact met ons lichaam. Al snel zijn we verzonken in (vaak negatieve) gedachten over iets dat net is gebeurd of piekeren we over de toekomst. Het voelt als een soort van mist in je hoofd en het maakt ons ongerust en zorgt voor stress.
Hoe ver je ook afdrijft, mindfulness brengt je terug naar waar je bent, wat je doet en wat je voelt. Als je echt wilt weten wat mindfulness is, kun je het het beste een tijdje proberen. Omdat het moeilijk in woorden te vatten is, verschilt de betekenis nogal eens in boeken en op websites.
De definitie van mindfulness
Mindfulness is het vermogen om volledig bewust te zijn van waar we zijn en wat we doen en niet overdreven reactief te reageren of overweldigd te raken door wat er om ons heen gebeurt. Iedereen is hiertoe in staat, je moet het alleen wel trainen. We worden overspoeld met prikkels en zitten continu “in” ons hoofd, waardoor we vergeten zijn onze geest rust te geven.
Soorten mindfulness oefeningen
De brein is een spier zoals alle andere spieren in je lijf en kun je dus trainen. Iedere keer dat je tijdens een meditatie bewust wordt dat je afdwaalt en in gedachten verdwaald, is dat een overwinning. Zie het als bankdrukken voor je geest!
Enkele voorbeelden:
- Meditatie (zittend, staand, liggend op lopend);
- Korte pauzes in het dagelijks leven nemen;
- Meditatie in combinatie met andere activiteiten, zoals yoga of sport.
Mindfulness is niet ingewikkeld en je kunt er op ieder moment mee beginnen. Met slechts 10 minuten per dag kun je de voordelen al ervaren. Dat is nog geen 1% van je dag!
Hier vind je enkele voorbeelden van mindfulness oefeningen.
De voordelen van mindfulness
Mindfulness vermindert stress, verbetert prestaties en geeft inzichten in hoe onze eigen geest werkt. Door met gelijkmoedigheid je eigen gedachten te observeren vind je rust. Gelijkmoedigheid (equanimity) is een belangrijk begrip binnen mindfulness en meditatie. Het betekent dat je je niet laat meeslepen en kalm en onpartijdig reageert op je gedachten. Als er een negatieve gedachte opduikt tijdens het mediteren merk je dat op zonder te reageren. Vervolgens keer je terug naar het nu. Bij meditatie kies je daarom een “homebase” waar je naar terug kunt keren, zoals je adem. Door bewuster te worden van waar je het vaakst aan denkt zul je merken dat je het vanzelf minder gaat doen, en je minder reactief gaat gedragen. Na een mindfulness oefening voelt het alsof je gereset bent en een powernap hebt gedaan.
De oorsprong van mindfulness
Mindfulness komt oorspronkelijk uit het Boeddhisme, maar werd in de jaren 70 door de Amerikaan Jon Kabat-Zinn toegepast in een medische setting. In 1979 lanceerde hij het Mindfulness-Based Stress Reduction programma aan de University of Massachusetts Medical School. Inmiddels hebben duizenden studies de voordelen van het programma (en mindfulness in zijn algemeenheid) voor zowel fysieke als mentale gezondheid aangetoond.